วันนี้มาคุยกันเรื่องผีๆ มั่งดีกว่า ถ้าใครเป็นสาวกการ์ตูนญี่ปุ่น ก็คงจะเคยเจอตัวการ์ตูนที่เป็นภูติผีปีศาจกันมาบ้าง ที่เห็นกันแบบเต็มๆ ก็น่าจะมาจากเรื่อง GeGeGe no Kitaro (คิโทโร่) แล้วก็เรื่อง Sen to Chihiro Kamikakushi หรือ Spirited Away อนิเมชั่นเรื่องดังที่มีรางวัลการันตีของค่าย Studio Ghibli นั่นเอง
ช่วงฤดูฝนแบบนี้ก็เลยขอนำเสนอ Kasa Obake 「傘お化け」หรือผีร่ม บางทีก็เรียกกันว่า Kasa bake 「傘化け」 เฉยๆ ไม่ก็ Karakasa Obake (Karakasa แปลว่า ร่มกระดาษ) แล้วก็ยังเรียกว่า Karakasa Kozo 「唐傘小僧」กันด้วย
คะสะโอบาเคะ เป็นผีญี่ปุ่นหรือ mononoke 「物の怪」 ในกลุ่มที่เรียกว่า Tsukumogami 「付喪神」หรือภูตผีปีศาจที่เกิดจากข้าวของเครื่องใช้ที่มนุษย์สร้างขึ้น ซึ่งผีจำพวกนี้เกิดจากความเชื่อที่ว่าสิ่งของต่างๆ (จะเป็นอะไรก็ได้นะ) พอมีอายุครบ 100 ปี ก็น่าจะเกิดพลังวิญญาณทำให้มีชีวิตขึ้น ที่ดังๆ ก็มีผีโคมไฟ ผีกระดาษ ผีผ้าฝ้าย แล้วผีร่มก็เหมือนกัน เมื่ออายุครบ 100 ปี ก็กลายเป็น Tsukumogami ที่ชื่อว่า Kasa Obake
รูปร่างหน้าตาของ Kasa Obake โดยทั่วไปก็จะเป็นร่มเก่าๆ ที่ทำจากไม้และกระดาษ มีหนึ่งตา มีหนึ่งลิ้นยาวๆ ที่มักจะห้อยออกมาจากปากอยู่เสมอ มีขาหนึ่งข้างที่แอบใส่เกี๊ยะญี่ปุ่น (geta) มาด้วย เดินไม่ได้ก็ต้องกระโดดไป กระโดดมา ในวันที่ฝนตก Kaso Obake ก็จะชอบลอยไปลอยมาอย่างมีความสุข มีนิสัยขี้เล่น หลอกล่อให้คนมาใช้ร่ม (ก็ตัวมันนั่นแหล่ะ) จากนั้นก็แกล้งทำให้กลัว ซึ่งที่จริงมันก็แค่อยากจะเล่น แล้วก็คงจะสนุกที่ได้เล่นกับคนอื่นมาก มันจึงมักจะชอบแกล้งพวกผู้ใหญ่ แต่จะเล่นกับพวกเด็กๆ ว่ากันว่า Kasa Obake น่ารักน่าเอ็นดูมากกว่าที่จะน่ากลัว แต่ยังไงซะ ขอไม่เจอเลยซักผีจะดีกว่า ฮะ ฮะ
จังหวัด Tottori ก็น่าจะเป็นที่หนึ่งที่มีความผูกพันกับผีร่ม Kasa Obake มากกว่าที่อื่นๆ เพราะมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับผีร่มอยู่ หน้าตาก็เหมือนกับที่เล่ามา แต่มีนิสัยชอบทำให้คนที่เดินผ่านไปผ่านมาลอยขึ้นไปบนท้องฟ้า โดยเฉพาะวันที่มีลมพัดแรงๆ นอกจากนี้ที่เมือง Tottori ก็มีการเต้นระบำพื้นบ้านที่เรียกว่า Kasa Odori 「傘踊り」บ้างก็เรียกว่า Inaba no Kasa Odori แสดงกันในช่วงเทศกาล Shan Shan Festival ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของงาน Obon Festival ในช่วงหน้าร้อนของที่นี่ เป็นการเต้นระบำที่ป๊อบมากๆ มีมาตั้งแต่สมัยเอโดะ
ว่ากันว่าตอนนั้นเกิดความแห้งแล้งขึ้นอย่างหนัก แล้วก็มีชายคนหนึ่งชื่อ Gorosaku (สงสัยจะลำบากจนเพี้ยน) ก็เต้นระบำขอฝนกับเทพเจ้าประจำหมู่บ้าน เขาเต้นจนตัวตายเลยนะ แต่หลังจากนั้นความแห้งแล้งก็หมดไป ต่อมาก็เกิดการเต้นระบำ Kasa Odori (Inaba Umbrella Dance) ขึ้นมา ปัจจุบันแทนที่จะใช้ร่มกระดาษธรรมดา ก็จะมีการประดับประดาร่มอย่างสวยงาม แล้วก็ผูกกระพรวนเข้าไปด้วย เวลาเต้นก็จะเกิดเสียงเป็นจังหวะ น่าสนใจมากเลย งานนี้จะจัดขึ้นทุกวันเสาร์ที่สองของเดือนสิงหาคม ใครสนใจไปเจอกันได้ที่ Tottori
กลับมาที่ Kasa Obake นิดนึง...
จากการเกิดผีร่ม (ร่วมถึง Tsukumogami อื่นๆ) ก็น่าจะเป็นกุศโลบาย หรือภูมิปัญญาของชาวบ้านญี่ปุ่นเค้าด้วย เพื่อที่จะเตือนให้คนรู้จักคนค่าของข้าวของเครื่องใช้ อันไหนไม่ใช้ก็ควรจัดเก็บหรือจัดการอย่างเหมาะสม ไม่ควรเก็บไว้ให้เก่าแก่อย่างไร้ค่า ใครที่ไม่ค่อยจะดูแลข้าวของ หรือว่าไม่รู้จักจัดเก็บ ทิ้งหรือขาย (บริจาคดีกว่า) ข้าวของที่ไม่ได้ใช้แล้วซะบ้าง ระวังอีก 100 ปี พวกเขาจะมาเอาคืนกับลูกๆ หลานๆ นะจ้ะ^^
ที่มา:
หนังสือเรื่อง “ตำนานปีศาจญี่ปุ่น” ของ Shigeru Mizuki
http://en.wikipedia.org/wiki/Tsukumogami
http://www.printsofjapan.com/Index_Glossary_Kara_kasa_thru_Ken\'yakurei.htm
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น